Het thema voor het komende cursusjaar is Bouwen aan de toekomst. Hoe doe je dat met elkaar in een samenleving die over cruciale thema’s tot op het bot verdeeld is?

Samenwerken is moeilijk. Ieder van ons beleeft de werkelijkheid vanuit een ander perspectief en vormt zich op grond daarvan zijn eigen voorstellingen. Velen vertellen daar graag over, maar zijn zich er niet van bewust dat ze maar een deel van de werkelijkheid hebben ervaren. Voor een completer beeld hebben we de inbreng van anderen nodig. En precies daar wringt het, want dat vraagt zowel mondigheid als luistervaardigheid. Vaak zijn die twee vaardigheden niet met elkaar in balans. Zij die plooibaar zijn en volgzaam, spreken zich pas uit als ze een vraag krijgen. Zij die goed van de tongriem zijn gesneden, hebben de neiging dit te vergeten. Pas als alle gesprekspartners vrijuit durven spreken en onbevangen kunnen luisteren, is er een basis voor een vruchtbaar gesprek.

Goed gekozen woorden hebben effect. Tegenwoordig gebruiken velen het woord als wapen. Politici gooien monologen in de strijd. Lelijke woorden worden ons toegeworpen in het verkeer, of puntig scherp op X geplaatst. Zulke taal zet zich met weerhaken in ons vast en leidt tot boze replieken. Gebruiken we taal op die manier, dan bemoeilijkt het woord iedere vorm van samenwerking. Hoe komen we op een respectvolle manier weer met elkaar in gesprek? 

Het antwoord op die vraag is belangrijk, want regionale, nationale en mondiale problemen stapelen zich op. De tijd dringt. Gelukkig kunnen we nog steeds tijd nemen en ons bezinnen op wat we aan het doen zijn. Die rustige bezonnenheid is het uitgangspunt voor een gesprek wat hout snijdt. Pas als we ons bezinnen, horen we wat de ander zegt. Pas als we hun woorden tot ons laten doordringen, gaan we hen begrijpen. Pas als we hen begrijpen vindt ons hart woorden die bruggen slaan en ons met elkaar verbinden. Slaan we de handen ineen, dan kunnen we een gezamenlijk beeld van de werkelijkheid opbouwen en zien we wat er ontbreekt. Samen beelden opbouwen genereert energie en enthousiasme. Dit enthousiasme voor een gezamenlijke toekomst kan ons zo vervullen dat onze handen vanzelf tot praktisch handelen overgaan. Doen we dit, dan wordt het geleidelijk steeds lichter om ons heen.

De grondsteenspreuk van de Antroposofische Vereniging schetst een oefenweg die tot praktisch, toekomstgericht handelen leidt. In mijn artikel Bouwen op de grondsteenspreuk lees je hier meer over. In mijn cursussen werken we die weg concreet, aan de hand van praktijkvoorbeelden uit.