Uit het noordoosten waaide een schrale, koude wind het wolkendek open. Goudgeel staken de kruinen van de bomen tegen de strakblauwe hemel af. Medio november schonk de natuur ons een late Indian Summer. November staat in het teken van Schorpioen. Het ter aarde gevallen sterrenbeeld dat zich in de toekomst tot Adelaar ontwikkelen zal. Die koninklijke vogel overziet zijn omgeving met scherpe blik. De adelaar is ook het symbool van Johannes, de evangelist die ons in zijn geschriften de ruimste vergezichten biedt.

Binnen de Christengemeenschap staat de Apocalyps van Johannes in de maand november centraal. Op 18 november leidden Lisette Buisman en Ivo de Mul ons na de dienst langs de zeven zegels van de Apocalyps die in de gemeentezaal hingen. Eva Mees maakte ze en componeerde ter aanvulling erop bij elk zegel een muzikale strofe. Lisette vertelde dat vergelijkbare zegels ruim honderd jaar geleden de wanden sierden van de net geopende Johannesbau in Stuttgart. Een kunstenaar had ze op aanwijzing van Rudolf Steiner gemaakt.

Het was goed te merken dat de dienst vandaag vensters in onze ziel geopend had. Kleur en klank kwamen beter binnen. Voor een aandachtig luisterend gehoor brachten Lisette en Ivo de zeven zegels tot leven. Eerst liet Ivo zijn viool klinken, waarna Lisette de bij die zegel horende tekst uit Openbaringen las. Na een korte stilte klonk de viool opnieuw en legde Lisette uit wat we op het zegel konden zien. Ivo tenslotte sloot elke compositie af met de daarbij horende muzikale strofe. Zo regen zij zeven parels aan een koord.

Na afloop adviseerde Lisette ons om de beelden in onze terugblik mee te nemen en na te gaan hoe we maandagochtend ontwaakten. Fris en monter, want maandag is mijn oppasdag. Ik gebruikte het middagdutje van Taavi om wat over de afgelopen dag te mijmeren en mijn eerste opwellingen op te schrijven. Het eerste wat me zo te binnen schoot was de aandacht van ons toehoorders en de karakteristiek van het door Lisette en Ivo geschetste ontwikkelingsproces. Enerzijds de neergaande lijn van het denken, anderzijds een opgaande lijn die met het nieuwe Jeruzalem haar voorlopige voltooiing vond.

Het zegel met de vier paarden toonde de geleidelijke neergang van het denken. De ruiter op het witte paard drukte het hemelse denken uit. Daarna volgden de ruiters op het rode en zwarte paard. Hun denken was met hartstocht, respectievelijk aardse wetmatigheden verbonden. Op het vale paard tenslotte reed de Dood. Zijn van geest verlaten sfeer kunnen we maar beter vermijden. Het vierde, middelste zegel van de reeks van zeven markeert het keerpunt. Hierop is de sterke engel Michael afgebeeld. Zijn ene voet rust op de aarde, zijn andere voet op zee. Lisette vertelde ons dat de vaste aarde voor ons nuchtere denken staat. De altijd beweeglijke zee daarentegen duidt op processen. Michael nodigt ons uit om naast een helder denken ook procesbewustzijn te ontwikkelen. Dankzij processen kan zich in zeven stappen iets nieuws ontwikkelen. Zulke ontwikkelingsprocessen spelen in de Apocalyps de hoofdrol. Er zijn zeven brieven en even zoveel zegels, bazuinklanken en schalen.

De evangelist rondde zijn weidse vergezichten af met de neerdaling van het nieuwe Jeruzalem uit hemelse sferen. Na dit laatste beeld sloten ook Lisette en Ivo hun boeiende voordracht af. Na een diepe stilte klonk iets als een zucht. Met moeite rukte ik me uit de beeldenrijkdom los om over te gaan tot de nu wel heel prozaïsche afwas.

Annemarie Sijens