Oefening baart kunst. Ook bij het gaan van een ontwikkelingsweg. De drie oefeningen die ik hier geef, zijn ontleend aan de grondsteen van de Antroposofische Vereniging. Ze hebben betrekking op respectievelijk verleden, heden en toekomst.
1. Geest-herinneren
Bij geest-herinneren bekijk je je verleden met een zekere distantie. Je begint met de feitelijke gebeurtenissen en probeert vervolgens tot de essentie daarvan te komen. Dat objectiveert, ordent en verheldert. De tijdspanne is variabel. Je kunt je beperken tot de terugblik op een handeling, een dag of een project, maar kunt ook voor een langere periode kiezen.
Beoefen je het geest-herinneren, dan orden je je ervaringen op een nieuwe manier. Omdat je steeds naar de essentie zoekt, geeft dit onderzoek je zicht op de waarden die aan je gedrag ten grondslag liggen. Onderzoek van een handeling leidt tot meesterschap in je vak. Meer over het effect en de werkwijze lees je in meer uit je leven halen.
Blik je op dezelfde manier terug op (een deel van) je levensloop, dan kom je op waarden die voor jou belangrijk zijn. Kies je er vervolgens voor om bewust vanuit die waarden te leven, dan maakt dat jou tot een waarachtig, authentiek mens. Geest-herinneren schenkt je dan een ruggengraat en een helder hoofd. Dat maakt je tot een krachtig, oprecht individu.
Het kan moed vragen om je los te maken van groepsnormen en vanuit jouw waarden te handelen. Wellicht wijzen anderen je dan wel af. Angst daarvoor kan verlammend werken en houd je klein. Gelukkig biedt het dagelijks leven tal van momenten waarop je zulke angsten al oefenend kunt overwinnen.
2. Geest-bezinnen
Het wakkere inzicht dat geest-herinneren je oplevert, verlies je zodra je gevoelsleven opspeelt en het roer overneemt. Geest-bezinnen is dan ook een oefening voor het gevoelsleven. Idealiter beoefen je haar in het hier en nu.
Bij opspelende gevoelens is sprake van hete emoties. Van het gevoelsscala dat bij lichte irritatie begint en bij ziedende woede eindigt. In ongetemde vorm richten heftige emoties schade aan. Tegelijkertijd vormen zulke emoties je belangrijkste energiebron. Bezin je je, dan sluit je die energiebron als het ware af. Pas als je gaat geestbezinnen, leer je haar vurige karakter kennen en kun je haar temmen. Meer hierover lees je in woede constructief maken.
Onderzoek na afloop van een stevige woede-uitbarsting eens wat je zo geraakt heeft. Wellicht ontdek je dan dat er achter die woede een diepe verontwaardiging schuilgaat. Woede vlamt op als anderen iets vertrappen wat jij van waarde acht. Achter die toorn huist liefde. Niet voor geld, materie of aardse roem, maar liefde voor de geest. Geest-bezinnen brengt je bij die liefde en verbindt jouw individuele ik met een ruimer wij. Dat loutert je en verdiept je gevoelsleven. Ze verandert je in een liefhebbend mens die zijn vuur tot warm enthousiasme kan temperen. Geestbezinnen geeft je een hart en vleugels.
In dit louteringsvuur verlies je een ego. Dankzij geest-bezinnen vind je jezelf als wereldburger terug.
3. Geest-schouwen
Ieder mens kan zich een toekomstbeeld voor ogen stellen, waarin zijn wensen en verlangens verwerkelijkt zijn. Hoe groter zijn fantasie, hoe levendiger zulke beelden zijn. Daar komt bij dat we in een beeldcultuur leven. Via diverse media stromen ons tal van beelden toe, die onze verlangens kunnen wekken.
Bij geest-schouwen richt je je op de bron van zo’n beeld. Je kunt jezelf daarbij afvragen wie er profijt van heeft als je zo’n toekomstdroom verwerkelijkt. En zijn er ook gedupeerden? Is het een droom die mensen verbindt of leidt de realisering ervan tot tweespalt, uitbuiting of conflicten? En minstens zo belangrijk: op welke waarden richt ze zich? Focust ze slechts op de vergroting van welvaart en welzijn, dan dreigen dwang en dictatuur. De vervulling van spirituele, mentale en sociale waarden komt dan onder druk te staan. Meer over deze waarden lees je in de tekst behoeften, waarden en motieven.
Geest-schouwen volgt na de vuurdoop waarover je in geest-bezinnen leest. De imaginaties die je dan ziet, zijn het antwoord op een vurig gebed. Ze vloeien je als een godsgeschenk uit de toekomst toe. Ontleen je acties aan zo’n toekomstbeeld, dan hebben die een verbindend, helend en inclusief karakter. Meer over de wording van zulke beelden lees je in mijn blog een verkwikkend gesprek.
Een verbindend toekomstbeeld heeft een enthousiasmerende werking. Beschikt een team over zulke toekomstbeelden, dan zullen individuele leden er initiatieven aan ontlenen. Dit vergroot de onderlinge band en leidt tot organisaties met een aantrekkelijke uitstraling.
