Van wijsheid naar vernuft

Sinds kort mag Elon Musk zich Technoking of Tesla noemen. Zachtjes sprak ik die titel een paar keer uit. Technoking. Een samengesteld woord dat tegengestelde gevoelens bij me opriep. Verwondering, maar ook zorg. Dit dubbele gevoel onderzoek ik in deze blog.

Parcival, geschilderd door Hermann Hendrich (1854-1931)

Het begrip koningschap is diep in onze ziel verankerd. Daar rust de onbewuste, collectieve herinnering aan een tijd waarin eerbiedwaardige koningen beschavingen initieerden. Vele millennia geleden vertrouwden goden de ontwikkeling van volkeren aan maharadja’s, sjahs en farao’s toe. Als koningen bij de gratie Gods kregen zij de opdracht om hun volk stap voor stap naar vrijheid en mondigheid te leiden. Van deze uitzonderlijke koningen werden de regeringsjaren geteld. Hun roemrijke daden werden doorverteld en zelfs in steen gebeiteld. Dat tellen, vertellen en op schrift stellen had een bijzonder effect. Hierdoor betraden we historische tijden en ontstond de lineaire tijd[1] waarmee wij werken. 

Die collectieve herinnering aan het koningschap van weleer kan zich met beelden voeden. Zo smulde ik als kind van sprookjes over moedige jongeren, die na hun avonturen met de prins of prinses van hun dromen trouwden, en later koninklijk zouden worden. Diepe eerbied voelde ik voor dit koningschap als bekroning van een moeizame tocht. Pas veel later besefte ik dat zulke sprookjes een beeld schetsen van de weg die de mensheid sinds historische tijden bewandelt. Uiteindelijk kan ieder mens koning worden. Het is het einddoel van onze lange, soms zo moeizame ontwikkelingsweg.

Kijk je onderweg achterom, dan zie je dat de reikwijdte van koningen geleidelijk afnam terwijl die van hun onderdanen geleidelijk groeide. In 509 BC verdreven de Romeinen hun koning en vestigden ze de eerste republiek. Rond diezelfde tijd lieten de vrije burgers van Athene kunst en wetenschap bloeien. Ruim duizend jaar later verwierven de eerste Middeleeuwse steden in West-Europa stadsrechten. Die bejubelde vrijheid dankten ze aan een toegenomen aardevaardigheid. Aan de technologie die in gilden werd opgebouwd en vooral aan het denken dat zich daarbij ontwikkelde. De denkende mens laat zich niet zomaar door anderen overheersen. 

Die verworven vrijheid is een hoogtepunt op onze tocht, maar niet het ultieme doel. Natuurlijk hebben we het al ver geschopt, want dankzij technologie kunnen we miljarden monden voeden, mensen kleden en wensen vervullen. Tegelijkertijd is onze technologie een tweesnijdend zwaard. Zelfs in dienst van het goede leven, brengt ze buiten ons blikveld leed teweeg. Niet wij, maar de flora, fauna en onze medemens betalen de rekening van onze welvaart. Het verval van moeder Aarde dat hiervan het gevolg is, vervult velen met zorg. Precies die zorg voelde ik bij de titel Technoking of Tesla.

De gevoelens die ik bij de nieuwe titel van Elon Musk ervoer, maakten me duidelijk dat vrijheid alleen niet genoeg is. Omwille van de Aarde moeten we dit denken verbinden met een liefdevol hart. Pas dan ontstaat de koninklijke wijsheid die we nu en in de nabije toekomst hard nodig hebben. Meer hierover lees je in mijn blog Hoofd en hart verbinden.  


[1] De lineaire tijd is een aanvulling op de circulaire tijd: de door seizoenen van zaaien en oogsten gedomineerde tijd, waarmee een boerenbevolking werkt.

3 reacties

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s